Leven met een beperking

Sommige mensen leven met een beperking of handicap. Ze worden beperkt in hun handelen doordat ze een probleem hebben in één of meerdere lichaamsdelen. Eigenlijk heeft iedereen wel een beperking: iedereen heeft wel iets waar hij of zij minder goed in is. De ene beperking vormt uiteraard al een grotere uitdaging dan de andere. Als men spreek over 'mensen met een beperking' heeft men het over mensen met een zware beperking of handicap.

Gehoorstoornis

Je kan beperkt zijn doordat één of meerdere van je zintuigen niet goed werken.

Zo heb je mensen die niet (goed) kunnen horen. Dat kan erg onhandig zijn. Als ze bijvoor-beeld de straat oversteken moeten ze extra goed opletten, want ze horen niet dat er auto’s ko-men aangereden.

Mensen die niet kunnen horen, hebben hun eigen taal: gebarentaal. Met hun handen drukken ze begrippen en handelingen uit. Doventaal heeft zijn eigen dialecten. Zo bestaat er een Vlaamse doventaal, een Engelse doventaal, een Chinese doventaal …
Het meest vervelende voor mensen met een gehoorstoornis is dat maar weinig mensen geba-rentaal kennen, terwijl ze net als iedereen veel te vertellen hebben.

Gehoorproblemen kunnen erfelijk zijn: je kan ze hebben vanaf je geboorte.
Maar veel jongeren lopen gehoorschade op door vaak blootgesteld te worden aan luide mu-ziek. Je kan je oren goed beschermen op plaatsen met luide muziek of lawaai door het dragen van oordopjes. Nog twee gouden tips: een goede hoofdtelefoon is veel beter dan oortjes én zet het volume van je toestel nooit op het maximum!

Je hebt heel wat bekende mensen met gehoorproblemen, niet in het minst muzikanten die vaak blootgesteld zijn aan luide muziek. Thomas Edison, de uitvinder van de gloeilamp, had ook gehoorproblemen en werd als tiener nagenoeg doof. Dat hield hem niet tegen om nog vele geweldige uitvindingen te doen.

Blind

Veel mensen hebben problemen met hun zicht. Sommigen zijn bijziend: ze kunnen dingen die veraf zijn niet scherp waarnemen. In zo'n gevallen kan een bril of contactlenzen soelaas bieden. Anderen, waaronder heel wat ouderen, hebben problemen om dingen die zich dichtbij bevin-den, goed waar te nemen. Een leesbrilletje is hier de oplossing. Je hebt ook mensen die moeilijk kleuren, zoals rood en groen, van elkaar kunnen onderschei-den. Deze mensen zijn kleurenblind.

Blinde mensen zijn mensen die amper of helemaal niet kunnen zien. Ze doen vaak beroep op een geleidehond. Deze hond gaat naar een speciale hondenschool en leert hoe hij zijn baasje kan helpen om obstakels uit de weg te gaan. De blinde geeft commando’s aan de hond om een richting uit te gaan. De hond geeft op zijn beurt herkenningspunt weer zoals bijvoorbeeld een zijstraat of de stoeprand. Een geleidehond mag je niet aaien of te eten geven want dat leidt hem af van zijn werk. Geleidehonden zijn zeer slim. Ze gaan bijvoorbeeld een commando van het baasje negeren mocht dat hem in gevaar brengen.

Blinde mensen gebruiken hun handen om te lezen. Ze hebben een eigen lees- en schrijfalfabet: braille. Het brailleschrift bestaat uit tastbare bolletjes.

Op wielen

Sommige mensen zijn verlamd in hun benen, ze hebben er weinig of geen gevoel in. Dat kan komen door een probleem met de spieren of door een probleem met de hersenen die niet aan de spieren kunnen doorgeven wat ze juist moeten doen. Daarom verplaatsen ze zich voor lan-ge afstanden in een rolstoel.

Je verplaatsen in een rolstoel is niet makkelijk. Je moet er heel sterke armen voor hebben. Vaak kan je een duwtje gebruiken. Sommige gebouwen zijn aangepast voor mensen met een rolstoel, maar zeker niet allemaal. En probeer maar eens over kasseien te rijden of over het strand!

Ra ra ra

Wat hebben Aristoteles, Isaac Newton, Charles Darwin gemeen?
Het waren allemaal grote geleerden. Jazeker, maar nog meer: allemaal stotterden ze! Stotteren is wanneer je moeilijk uit je woorden geraakt en vaak klanken of woorden herhaalt. Veel mensen stotteren wel een beetje. Sommigen hebben er echt last van, voor hen is praten moeilijk.

Tourette

Tourette is een bijzondere ziekte. Mensen met Tourette hebben last van tics: ze maken geluiden of bewegingen, zomaar vanzelf. Ze kunnen ook last hebben van woedeaanvallen. Heel verve-lend, want ze kunnen er dus niet aan doen. Sommige mensen kijken hier raar van op, maar mensen met Tourette zijn helemaal niet gek!
Tourette ontstaat door een probleem in de hersenen. Als je veel informatie binnenkrijgt in je hersenen, zorgen die ervoor dat er een rem komt. Mensen met Tourette hebben die niet, ze krijgen teveel informatie in één keer binnen. En teveel is teveel!

Epilepsie

Iemand die epilepsie heeft, krijgt soms aanvallen. Bij een epileptische aanval verliezen de ze-nuwcellen in de hersenen eventjes de controle. Meestal duurt een aanval maar enkele minuten. Dokters weten net als bij Tourette nog niet hoe epilepsie juist in elkaar zit.

Alexander de Grote, Julius Caesar en Napoleon: drie grote heerser en alle drie hadden ze ver-moedelijk epilepsie. Ook deze beperking houdt mensen dus duidelijk niet tegen om grootste dingen te doen.

Klein, maar fijn

Dwerggroei (of achondroplasie) zorgt ervoor dat mensen klein blijven met zeer korte of ge-drongen ledematen. Mensen met dwerggroei worden meestal niet graag ‘dwerg’ genoemd omdat dat overkomt als een belediging.

Mensen met dwerggroei konden doorheen de geschiedenis op heel wat fascinatie rekenen. In de middeleeuwen werden ze opgevoerd in circussen en maakten ze vaak deel uit van het ko-ninklijk hof. Vandaag de dag krijgen mensen met deze beperking evenveel respect als iedereen, en maar goed ook.

Naast dwerggroei zijn er nog heel wat aandoeningen waardoor mensen kleiner blijven. Lees het interview met Thomas.

Down

Het syndroom van Down is een aangeboren afwijking die samen gaat met een verstandelijk handicap. De hersenen ontwikkelen zich niet zo snel. Toch kunnen mensen met het syndroom van Down ook heel wat, zolang ze maar een goede begeleiding krijgen.

Paralympische Spelen zijn de Olympische Spelen voor mensen met onder meer een lichamelijke handicap, visuele beperking en/of hersenverlamming.

Autisme

Mensen met autisme denken anders dan andere mensen. Ze hebben het soms moeilijk om an-deren te begrijpen. Ze begrijpen bijvoorbeeld niet dat een lach betekent dat iemand vrolijk is en een frons dat iemand zich verdrietig voelt. Je hebt ook mensen met autisme die dit wel be-grijpen, autisme bestaat in heel veel verschillende vormen.

Veel mensen met autisme kunnen maar moeilijk omgaan met verandering. Nieuwe dingen vin-den ze verontrustend of beangstigend. Ze hebben graag routine: ze doen graag dingen op de-zelfde manier. Sommige mensen met autisme hebben een groot rechtvaardigheidsgevoel: ze willen dat de dingen juist gedaan worden. Ze kunnen echt niet om met bedrog en vals spel.

Mensen met autisme kunnen zich soms heel goed concentreren. Daardoor kunnen ze uitblin-ken in iets zoals wiskunde, kunst, muziek …

Autisme is aangeboren, het komt met andere worden niet doordat je anders wordt opgevoed.

Weetje: autisme komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes.

School

Sommige kinderen zijn echt heel erg ziek. Zo ziek dat ze niet naar een normale school kunnen gaan. Ze krijgen dan soms les thuis of in het ziekenhuis. Sommige kinderen in België gaan naar een speciale school voor zieke kinderen: het Zeepreventorium in De Haan.

Er zijn ook scholen speciaal voor kinderen of jongeren met een beperking: buitengewone scho-len. Andere kinderen met een beperking gaan dan weer naar een 'gewone' school.

Te goed

Je immuunsysteem beschermt je tegen ziektekiemen. Soms werkt het immuunsysteem te goed en valt het vreemde stoffen aan die helemaal niet (zo) schadelijk zijn. Zo ontstaan allergieën.

Veel mensen hebben bijvoorbeeld hooikoorts, ze moeten hard niezen door het inademen van stuifmeel (pollen) van planten. Je hebt mensen die allergisch zijn aan zuivel, noten, huis-werk …

Weetje: in Afrika en Azië zijn de meeste mensen lactose-intolerant. Lactose is een stof die in melk zit. Als ze melk drinken, krijgen ze buikklachten.

Hoogbegaafd

Je hebt mensen die heel erg slim zijn. Ze zijn buitengewoon goed in iets. Toch halen deze bol-lebozen soms slechte punten op school. Dat komt doordat ze zich vervelen. Ze ervaren te wei-nig uitdaging en voelen zich niet begrepen. Zo wordt slim zijn toch een beperking.

Anders = raar ?

Soms weten mensen niet goed hoe ze zich moeten gedragen bij iemand met een beperking. Omdat die ‘anders’ is. Dat is nergens voor nodig. Mensen met een beperking zijn net zoals ‘gewone’ mensen. Hun beperking is maar één onderdeel van wie ze zijn. Ze hebben daarnaast ook ideeën, dromen, mopjes, verwachtingen en talenten. En ze laten ook gewoon scheetjes zoals iedereen.

Als mensen met een beperking hulp nodig hebben vragen ze dat zelf. Het is uiteraard niet ver-keerd om hulp aan te bieden. Zij beslissen dan wel of ze die nodig hebben of niet. Leven met een beperking is niet altijd een makkie. Mensen die een beperking hebben zijn dan vaak ook echte doorzetters.

Besluit

Mensen zitten heel complex in elkaar. Ze hebben talenten, beperkingen, gevoelens, dromen … De ene mens is de andere niet, net zoals het ene talent of beperking de andere niet is. Heel veel beperkingen zijn niet aan bod gekomen, maar zijn daarom niet minder belangrijk om even bij stil te staan.

Het is belangrijk om vooral ook voorbij iemands beperking te kijken. Het is veel zinniger om de aandacht te vestigen op de talenten van een persoon.

terug naar boven